इरकॉन इंटरनेशनल | Ircon International

इरकॉन इंटरनेशनल कंपनी प्रोफाइल, मालिक, चैयरमेन & MD, नेटवर्थ, व्यवसाय, सहायक कंपनियां, जॉइंट वेंचर, विकी और अधिक (Ircon International company details in hindi)

इरकॉन इंटरनेशनल एक भारतीय इंजीनियरिंग और कंट्रक्शन कंपनी है, जो ट्रांसपोर्ट इंफ्रास्ट्रक्चर में विशेषज्ञता रखती है। कंपनी की स्थापना 1976 में हुई थी।

बायो/विकी (Bio/Wiki)

नाम:-इरकॉन इंटरनेशनल (Ircon International)
लीगल नाम:-इरकॉन इंटरनेशनल लिमिटेड
प्रकार (Type):-पब्लिक
इंडस्ट्री:-रेलवे इंफ्रास्ट्रक्चर

प्रोफाइल (Profile)

स्थापना की तारीख:-1976
मुख्य लोग:-बृजेश कुमार गुप्ता (चेयरमैन & MD)
मुख्यालय:-नई दिल्ली
स्टॉक एक्सचेंज:-BSE: 541956
NSE: IRCON
राजस्व (Revenue):-₹10,750 करोड़ (वित्त वर्ष 2023)
कुल संपत्ति (Total Asset):-₹15,537 करोड़ (वित्त वर्ष 2023)
नेटवर्थ:-₹5,225 करोड़ (वित्त वर्ष 2023)
मालिक:-भारत सरकार
वेबसाइट:-www.ircon.org

कंपनी के बारे में (About Company)

इरकॉन इंटरनेशनल कंपनी की स्थापना 28 अप्रैल 1976 को केंद्र सरकार (रेल मंत्रालय) द्वारा इंडियन रेलवे कंस्ट्रक्शन कंपनी लिमिटेड के रूप में की थी। शुरुआत में कंपनी भारत और विदेशों में रेलवे प्रोजेक्ट्स का कंस्ट्रक्शन करती थी।

उसके बाद कंपनी ने अन्य ट्रांसपोर्ट और इंफ्रास्ट्रक्चर सेगमेंट में डाइवर्सिफाइड किया था और दुनिया भर में कंपनी ने संचालन के विस्तारित दायरे के साथ अक्टूबर 1995 में कंपनी ने अपना नाम बदलकर इरकॉन इंटरनेशनल लिमिटेड कर दिया गया था।

इरकॉन इंटरनेशनल एक विशेषज्ञता प्राप्‍त कंस्ट्रक्शन कंपनी है, जो इंफ्रास्ट्रक्चर सेक्टर में कंस्ट्रक्शन गतिविधियों और सेवाओं के पूरे स्पेक्ट्रम को कवर करता है। और यह रेलवे & हाईवे कंस्ट्रक्शन, EHP उप-स्‍टेशन (इंजीनियरिंग और कंस्ट्रक्शन), तथा MRTS इरकॉन की सक्षमता के प्रमुख क्षेत्र हैं।

इरकॉन ने अब तक भारत में कई इंफ्रास्ट्रक्चर प्रोजेक्ट्स और दुनिया भर में 21 से अधिक देशों में कई प्रोजेक्ट्स को पूरा किया है।

व्यवसाय (Business)

प्राथमिकता के क्रम से रेलवे, हाईवे और EHT सबस्टेशन इंजीनियरिंग और कंस्ट्रक्शन में कंपनी की मुख्य क्षमताएं हैं।

इरकॉन एक टर्नकी कंस्ट्रक्शन कंपनी है, जो रेलवे (नई रेलवे लाइनें, मौजूदा लाइनों का पुनर्वास/रूपांतरण, स्टेशन बिल्डिंग और सुविधाएं, पुल, सुरंग, सिग्नलिंग और टेलीकॉम, रेलवे विद्युतीकरण, और लोकोमोटिव वेट लीजिंग), हाईवे, EHV सब-स्टेशन और मेट्रो रेल में विशेषज्ञता रखती है।

इरकॉन इंटरनेशनल के प्रमुख ग्राहक (Major Client of Ircon International)

घरेलू ग्राहक (Domestic Clients)

भारतीय रेलवे, नेशनल हाइवेज ऑथोरिटी ऑफ़ इंडिया, पावरग्रिड, BHEL, बॉर्डर रोड्स आर्गेनाईजेशन, सेंट्रल कोलफील्ड लिमिटेड, डेडिकेटेड फ्रेट कॉरिडोर, दिल्ली मेट्रो, GAIL, कोल इंडिया, इंडियन ऑयल, कोलकाता मेट्रो, कोच्ची मेट्रो, NMDC, कोलकाता पोर्ट ट्रस्ट, रेल विकास निगम लिमिटेड, साउथ ईस्टर्न कोलफील्ड लिमिटेड, पब्लिक वर्क्स डिपार्टमेंट, एयरपोर्ट ऑथोरिटी ऑफ़ इंडिया आदि इरकॉन इंटरनेशनल के भारतीय ग्राहक है।

अंतरराष्‍ट्रीय ग्राहक (International Clients)

  • परिवहन मंत्रालय, श्रीलंका सरकार
  • अकाबा रेल कॉर्पोरेशन, जॉर्डन
  • बांग्‍लादेश रेल
  • CFM – मोजांबीक सरकार
  • FCA (फेर्रोविया सेंट्रो- एट्लांटिक S.A.), ब्राजील
  • परिवहन मंत्रालय, अल्‍जीरिया (ANESR)
  • परिवहन और संचार मंत्रालय, इराक सरकार
  • परिवहन मंत्रालय, मलेशिया सरकार
  • संचार मंत्रालय, इंडोनेशिया
  • नाइजीरियन रेलवे
  • फिलिपीन्‍स नेशनल रेलवे – फिलिपीन्‍स
  • साउदी रेल ऑर्गेनाइजेशन – साउदी अरब
  • जाम्‍बियन रेलवे, जाम्बिया

सहायक कंपनियां (Subsidiaries)

इरकॉन इंटरनेशनल की सहायक कंपनियां इस प्रकार है:

  • इरकॉन इंफ्रास्ट्रक्चर एंड सर्विसेज लिमिटेड (IrconISL)
  • इरकॉन PB टोलवे लिमिटेड (IrconPBTL)
  • इरकॉन शिवपुरी गुना टोलवे लिमिटेड (IrconSGTL)
  • इरकॉन दावणगेरे हावेरी हाईवे लिमिटेड (IrconDHHL)
  • इरकॉन वडोदरा किम एक्सप्रेसवे लिमिटेड (IrconVKEL)
  • इरकॉन गुड़गांव रेवारी हाईवे लिमिटेड (IrconGRHL)
  • इरकॉन अकलोलि-शिरसाद एक्सप्रेसवे लिमिटेड (IrconASEL)
  • इरकॉन लुधियाना रूपनगर हाईवे लिमिटेड (IrconLRHL)
  • इरकॉन भोज मोरबे एक्सप्रेसवे लिमिटेड (IrconBMEL)
  • इरकॉन हरिद्वार बाईपास लिमिटेड (IrconHBL)
  • इरकॉन रिन्यूएबल पावर लिमिटेड (IRPL)

जॉइंट वेंचर (Joint Venture)

इरकॉन इंटरनेशनल के प्रमुख जॉइंट वेंचर इस प्रकार है:

इरकॉन-सोमा टोलवे प्राइवेट लिमिटेड (ISTPL)

इरकॉन-सोमा टोलवे एक जॉइंट वेंचर कंपनी है जिसे इरकॉन इंटरनेशनल और सोमा एंटरप्राइज लिमिटेड द्वारा प्रमोट किया गया है। इसे एक प्राइवेट सेक्टर की कंपनी के रूप में 19 अप्रैल 2005 को शुरू किया गया था। इसमें समान इक्विटी भागीदारी है।

इंडियन रेलवे स्टेशंस डेवलपमेंट कॉर्पोरेशन लिमिटेड (IRSDC)

इंडियन रेलवे स्टेशंस डेवलपमेंट कॉर्पोरेशन क्रमशः 51:49 के अनुपात में इरकॉन और रेल लैंड डेवलपमेंट ऑथोरिटी की इक्विटी भागीदारी वाली एक जॉइंट वेंचर कंपनी है, जिसे 12 अप्रैल 2012 को शुरू किया गया था।

छत्तीसगढ़ ईस्ट रेलवे लिमिटेड (CERL)

छत्तीसगढ़ ईस्ट रेलवे एक जॉइंट वेंचर कंपनी है। कंपनी को साउथ ईस्टर्न कोलफील्ड्स लिमिटेड, इरकॉन और छत्तीसगढ़ स्टेट इंडस्ट्रियल कारपोरेशन लिमिटेड की इक्विटी भागीदारी क्रमशः 64:26:10 के अनुपात में इनकॉरपोरेट की गई थी।

छत्तीसगढ़ ईस्ट-वेस्ट रेलवे लिमिटेड (CEWRL)

छत्तीसगढ़ ईस्ट-वेस्ट रेलवे साउथ ईस्टर्न कोलफील्ड्स लिमिटेड, IRCON और छत्तीसगढ़ स्टेट इंडस्ट्रियल कारपोरेशन लिमिटेड की इक्विटी भागीदारी के साथ क्रमशः 64:26:10 के अनुपात में एक जॉइंट वेंचर कंपनी है। जिसे 25 मार्च 2013 में इनकॉरपोरेट किया गया था।

महानदी कोल रेलवे लिमिटेड (MCRL)

महानदी कोल रेलवे एक जॉइंट वेंचर कंपनी है जिसमें महानदी कोलफील्ड्स लिमिटेड, इरकॉन और ओडिशा इंडस्ट्रियल इंफ्रास्ट्रक्चर डेवलपमेंट कॉरपोरेशन की इक्विटी भागीदारी क्रमशः 64:26:10 के अनुपात में 31 अगस्त 2015 को इनकॉरपोरेट किया गया था।

झारखंड सेंट्रल रेलवे लिमिटेड (JCRL)

झारखंड सेंट्रल रेलवे, सेंट्रल कोलफील्ड्स लिमिटेड, इरकॉन और झारखंड सरकार की इक्विटी भागीदारी के साथ क्रमशः 64:26:10 के अनुपात में एक जॉइंट वेंचर कंपनी है, जिसे 31 अगस्त 2015 को इनकॉरपोरेट किया गया था।

बस्तर रेलवे प्राइवेट लिमिटेड (BRPL)

बस्तर रेलवे एक जॉइंट वेंचर कंपनी है जिसमें शुरू में NMDC लिमिटेड, इरकॉन, स्टील अथॉरिटी ऑफ इंडिया लिमिटेड और छत्तीसगढ़ मिनरल डेवलपमेंट कारपोरेशन की इक्विटी भागीदारी क्रमशः 43:26:21:10 के अनुपात में 5 मई 2016 को इनकॉरपोरेट किया गया था।

अक्सर पूछे जाने वाले प्रश्न (FAQ)

Q. इरकॉन कंपनी क्या काम करती है?
ANS: इरकॉन एक टर्नकी कंस्ट्रक्शन कंपनी है, जो रेलवे (नई रेलवे लाइनें, मौजूदा लाइनों का पुनर्वास/रूपांतरण, स्टेशन बिल्डिंग और सुविधाएं, पुल, सुरंग, सिग्नलिंग और टेलीकॉम, रेलवे विद्युतीकरण, और लोकोमोटिव वेट लीजिंग), हाईवे, EHV सब-स्टेशन और मेट्रो रेल में विशेषज्ञता रखती है।
Q. क्या इरकॉन इंटरनेशनल एक सरकारी कंपनी है?
ANS: हा, इरकॉन इंटरनेशनल एक सरकारी कंपनी है, जो केंद्र सरकार के रेल मंत्रालय के अन्तर्गत आती है।
Q. इरकॉन इंटरनेशनल का फुल फॉर्म क्या है?
ANS: इरकॉन इंटरनेशनल का फुल फॉर्म इंडियन रेलवे कंस्ट्रक्शन इंटरनेशनल लिमिटेड है, जो 1995 तक कंपनी का नाम था।